भौतिक–रासायनिक उपचारको महत्त्व wastewater को व्यवस्थापनमा एक दृष्टिकोण
बर्तमान समयकाे प्रविधि र औद्योगिक विकासले जलस्रोतमा प्रदूषणको समस्या बढाएको छ। विशेषगरी, उद्योगहरूको फोहोर पानीका कारण पानिकाे गुणस्तरमा गिरावट आएको छ। यस समस्यालाई समाधान गर्न हेतु भौतिक–रासायनिक उपचार एक प्रभावकारी उपायका रूपमा प्रस्तुत गरिएको छ।
भौतिक–रासायनिक उपचार भनेको wastewater लाई शुद्ध बनाउनका लागि भौतिक र रासायनिक प्रक्रियाहरूको संयोजन हो। यस प्रक्रियामा प्राथमिक चरणहरूमा फोहोर पानीलाई ताजगी, तौल र घनत्व जस्ता भौतिकताहरूको माध्यमबाट छुट्याइन्छ। त्यसपछि रासायनिक प्रक्रियाहरू जस्तै तटस्थीकरण, ऑक्सिडेशन र घटाइने प्रयोग गरिन्छ। यो उपचार प्रणालीले फोहोर पानीमा रहेका हानिकारक प्रदूषक तत्वहरूलाई हटाउने कार्य गर्दछ।
भौतिक उपचार प्रक्रिया
भौतिक उपचार प्रक्रियामा विभिन्न विधिहरू समावेश हुन्छन्। यहाँको प्रमुख विधिहरूमा तल उल्लेखित छन्
1. सडक र तैराइ यसमा फोहोर पानीलाई ठूला ठूला कणहरू हटाउनका लागि चलाउने वा तैराउने प्रक्रिया समावेश हुन्छ। यसले धेरै ठूलो कणहरूलाई बाहिर निकाल्न मद्दत गर्छ। 2. संसाधनको वायब्रेशन फोहोर पानीमा रहेका ठोस कणहरूलाई अलग गर्नका लागि उच्च आवृत्तिको वायब्रेशन प्रयोग गरिन्छ।
.
रासायनिक उपचार प्रक्रिया
physico chemical treatment of wastewater
रासायनिक उपचार तर्फ, विभिन्न रासायनिक प्रतिक्रियाहरू प्रयोग गरिन्छ। केही सामान्य प्रक्रियाहरूमा समावेश छन्
1. तटस्थीकरण यस प्रक्रियामा pH को स्तरलाई नियन्त्रणमा राखेर हानिकारक स्यांटिक तत्वहरूलाई तटस्थ बनाइन्छ।
2. ऑक्सिडेशन हानिकारक प्रदूषकहरूलाई ऑक्साइडमा परिणत गर्नका लागि रासायनिक रासायनिक तत्वहरू प्रयोग गरिन्छ, जसले गर्दा ती तत्वहरू माटोमा नष्ट हुन्छन्।
3. घटेनी प्रक्रिया यो रासायनिक प्रक्रिया फोहोर पानीमा रहेका अवशिष्ट तत्वहरूलाई घटाउने कार्य गर्दछ। घटाइने प्रक्रियाले बायो–रासायनिक प्रतिक्रिया मा सुधार गरेर उपचार प्रक्रियालाई चाँडो बनाउँछ।
भौतिक–रासायनिक उपचारको फाइदा
भौतिक–रासायनिक उपचार प्रक्रियामा धेरै फाइदाहरू छन्। यो प्रभावकारी, छिटो र कम लागतमा फोहोर पानीलाई उपचार गर्न सक्षम छ। विदेशी देशहरूमा दीर्घकालिक प्रयोगले यो प्रणालीलाई अझ प्रभावी बनाएको छ। साथै, यस प्रक्रियाले जलस्रोतहरूको संरक्षण र पारिस्थितिकी तंत्रको स्थिरता कायम राख्नमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।
निष्कर्ष
भौतिक–रासायनिक उपचार प्रक्रियाले wastewater का लागि एक महत्त्वपूर्ण समाधान प्रदान गर्दछ। यो उपचार विधिमा प्रयोग गरिएका प्रक्रियाहरूले प्रभावकारी रूपमा हानिकारक प्रदूषकहरूलाई हटाउने काम गर्छ, जसले जलको गुणस्तर सुधार्नमा ठूलो मद्दत गर्छ। तर, यो प्रणालीलाई पूर्ण रूपमा कार्यान्वयन गर्नका लागि उचित ज्ञान र तकनीकी सहयोगको आवश्यकता पर्छ। यसले न केवल पानीको प्रदूषणलाई नियन्त्रण गर्न मद्दत गर्छ, साथै मानिसहरूको स्वास्थ्य र चित्तको संरक्षमा पनि योगदान पुर्याउँछ। यसैले, फोहोर पानीको भौतिक–रासायनिक उपचारलाई अधिक ध्यानमा राख्नु महत्त्वपूर्ण छ।